In ‘Sea of silence’ giet regisseur Floor Houwink ten Cate een verhaal over huiselijk geweld in een vervreemdende vorm. Hierdoor ligt de nadruk op het perspectief van de kinderen, en komt het drama aan als een mokerslag.

door Marijn Lems

Plotseling ligt de moeder op de grond. „Au”, zegt ze zachtjes, terwijl ze overeind probeert te kruipen. De dader is niet meteen zichtbaar, maar wel duidelijk: de vader, de man die in de openingsscènes van Sea of silence als ‘de sterkste maar ook de meest onvoorspelbare man ter wereld’ is aangekondigd.

Al in de introductie sluimert er iets in de tekst van regisseur Floor Houwink ten Cate en auteur Esther Duysker. In een monoloog kondigt de dochter van het gezin aan dat dit het ‘violente’ verhaal van Winterval is, een plek „waar niemand graag is maar waar altijd toch wel een ziel is te vinden”.

Als metafoor voor de allesverterende hel van huiselijk geweld waaraan moeder, dochter en zoon worden onderworpen maakt Houwink ten Cate van het gezin een circusfamilie – de familieleden spelen met hun acrobatische of clowneske acts continu mooi weer naar elkaar en het publiek om maar niet te hoeven erkennen dat de patriarch zijn vrouw regelmatig in elkaar timmert. De duister-speelse vorm is te lezen als een vertaling van het perspectief van de kinderen, een mentale wanhoopspoging om het geweld onschadelijk te maken.

Geforceerde interacties Feilloos traceert de regisseur zo de verstikkende farce waarin het leven met een mishandelaar ontaardt: de geforceerde interacties met bezorgde buurtbewoners of hulpverleners, de manier waarop de kinderen zich spiegelen aan de toxische relatie van hun ouders, het te harde lachen om momenten van speelsheid en humor – die net zo makkelijk weer in geweld omslaan. Iedereen wordt steeds gedwongen een door de vader gemandateerde rol te spelen, en de gestileerdheid van de spelregie onderstreept dat continu.

De vervreemdende vorm behoedt Sea of silence bovendien voor het melodrama of emotionele exploitatie die bij dit thema op de loer ligt. Juist het gebrek aan makkelijke identificatie of catharsis zorgt ervoor dat de voorstelling onder je huid kruipt.