door Myrel Morskate

Ze ontmoeten elkaar weer na lange tijd. Zij is opgeruimd, maakt grapjes, maar hij is verbaasd. “Wat doe jij hier?”, vraagt hij, maar een antwoord krijgt hij niet. Heeft haar terugkeer iets te maken met dat hij stervende is, zoals hij het publiek net heeft verteld? Een diagnose, ongeneeslijk ziek. Al snel wordt duidelijk dat het ex-geliefden zijn, die elkaar ergens in hun geschiedenis zijn kwijtgeraakt.

Klein houdt regisseur Floor Houwink ten Cate het, deze voorstelling over de grootst mogelijke onderwerpen: dood, oorlog, liefde. Twee mensen op het podium, een minimaal decor en achtergrondverhaal, nog geen anderhalf uur – maar juist die spaarzaamheid laat in Panic Room alle ruimte voor emotie.

Zij (Abke Haring) is oorlogscorrespondent; het idee dat er mensen ver van huis lijden zonder dat zij probeert te helpen vindt zij ondraaglijk. Hij (Jacob Derwig) kan al dat leed niet verkroppen en wil zich alleen richten op zijn zekerheid: zijn grote liefde voor haar. Dat zij zichzelf in het gedrang van een oorlog stort, met alle risico’s van dien, maakt hem woedend. “Het was niet jouw oorlog!”, roept hij. “Jawel”, roept zij terug. “Het is ónze oorlog!”

Op de vlucht voor de dood
De twee geliefden zoeken naar contact om deze enorme tweespalt heen. Die zoektocht zetten Haring en Derwig hartverscheurend mooi neer. Als Haring met alleen lijf en stem schetst wat zij aantreft in oorlogsgebied, doet zij dat zo meeslepend dat het met echte beelden nauwelijks ontroerender had kunnen zijn. Derwig speelt tegenover haar bezieling met angstige, soms boze breekbaarheid. Vruchteloos rent hij rondjes over het podium, op de vlucht voor de dood, waarvan zij allang weet dat je daar nooit aan kunt ontkomen.

Hoe verhoudt je liefde voor je naasten zich tot je liefde voor de wereld? Regisseur Houwink ten Cate werd een jaar geleden ruw geconfronteerd met de onmacht achter zo’n vergelijking, vertelde ze in een interview. Haar tweede moeder bleek ongeneeslijk ziek. Ze raakte ervan in paniek. “Maar dat voelde ook hypocriet.” Had zij gedacht recht te hebben op een lang gelukkig leven, terwijl mensen in oorlogssituaties dagelijks mensen verloren? Het maakte haar pijn om haar moeder niet minder.

Woordeloos met elkaar worstelen
In deze voorstelling, die ze schreef met Esther Duysker, laat ze het verdriet spreken door niets uit te leggen. De momenten dat Haring en Derwig woordeloos met elkaar worstelen – een omhelzing gaat over in een houdgreep; zij wil ontsnappen, hij trekt haar op zijn borst dicht tegen hem aan – vertellen het verhaal.

Hoe klein kan de romantische liefde voelen in het decor van dit soort enorme levensvragen. Panic Room is een verhaal als een verse wond, met een geheel oncynische kijk op de onbevattelijke verhouding tussen mens en oorlog, liefde en dood, het individu en de wereld. Maar uiteindelijk ook een roerende liefdesgeschiedenis. Om in te lijsten en met je mee te dragen.