Thibaud Delpeut regisseerde een strakke griezelshow, die het bloed laat kolken en nog lang door je hoofd spookt. Opvallend is de vorm: iets tussen video-installatie en muziektheater.

Een man rijdt in zijn auto en wordt opeens blind. Hij ziet ‘alleen nog maar wit’. Een andere man helpt hem naar huis en word t ook blind. Net als de vrouw van de eerste blinde. En hun oogarts. Een onverklaarbare epidemie van ‘witte blindheid’ overmeestert de stad. De besmettelijke blinden worden in quarantaine geplaatst.

Jose Saramago schreef de roman Stad der blinden (1995). Regisseur Thibaud DelpeutvanTheaterUtrecht heeft daarvan nu een theaterbewerking gemaakt. Eentje die het bloed doet kolken. Zijn vorm is opvallend: geen regulier toneel, maar iets wat het midden houdt tussen videoinstallatie en muziektheater.

Het tempo ligt direct hoog. Tien acteurs schetsen in staccato uitgesproken zinnetjes de gestage paniek die de epidemie veroorzaakt. Delpeut heeft weinig boodschap aan de literaire tekst. Hij wil maar een ding en dat is zo snel mogelijk iedereen in die quarantaineruimte krijgen, een slaapzaal omringd door witte (projectie)doeken.

Daar vindt het allemaal plaats: de stapsgewijze ontmenselijking van een groep hulpeloze blinden. Want hoe lang houdt de menselijke moraal stand ten overstaan van isolatie, blindheid en ten slotte pure hongersnood? Niet lang.

Het geweld, misbruik ende bloederige machtsstrijd die ontstaat, leveren een staaltje hoogst beklemmend theater op. Met gedeelde hoofdrollen voor een dreunende, elektronische soundscape van Mark IJzerman en Delpeut zelf, en springerige videobeelden van Arjen Klerkx. Tezamen verbeelden deze de chaotische belevingswereld van de blinden.

Een eigenaardige spelersgroep is het wel. Met bekende en onbekende acteurs, goede en genante momenten. Delpeut, vaak een sterk acteursregisseur, heeft gekozen voor de weergave van ‘de beleving’, niet voor de psychologische ontwikkeling van de personages, die, op een na, van bordkarton zijn. Wellicht een logisch gevolg van het concept, maar soms snak je naar een mooie of verstaanbare dialoog.

Die ene is de vrouw van de oogarts. Als enige is zij niet blind geworden. Ze fungeert als het geweten (de ogen) van de blindengroep. Twee actrices spelen haar: Wendell Jaspers en Karina Smulders.Terwijl Jaspers zich tussen de blinden begeeft, zit Smulders voor een camera. Ze vertelt wat ze ziet, en wij met haar. Hoe makkelijk een mens, in het nauw, terugvalt op barbarij. Geen nieuw inzicht, maar genoeg voor een strakke griezelshow, die nog lang door je hoofd spookt.

Vincent Kouters