Door Eric Nederkoorn

Joost Bolt is geboren in Stedum, als leerling-acteur begonnen bij De Noorderlingen en heeft een band met de spektakelgroep YoungGangsters. Dinsdag speelt hij met Theater Utrecht Westkaai in Groningen. Heel wat anders. ,,Ik doe ook niet aan voorkeuren.’’

Momentje, hij moet even op zoek naar een stille plek, in Plaats Melkema. Acteur Joost Bolt zit daar aan de lunch met collega’s van De Noorderlingen, YoungGangsters en PeerGrouP. Deze Gronings respectievelijk Drents gewortelde drie-eenheid repeteert er voor Beef Mee! De kerstspecial wordt straks meermaals gespeeld in deze 16de-eeuwse borg te Huizinge.
„Het wordt”, zegt hij eenmaal weg van de pauzegeluiden, ,,een voorstelling over de vooruitzichten voor de jongste generaties en de toekomst van het Groningen van na de aardbevingen. Motto: ‘Ik beef, dus ik leef’. Komt goed uit, die repetities in de buurt, zou je denken, want hij speelt dinsdag in de Stadsschouwburg Groningen de voorstelling Westkaai met Theater Utrecht.
Bolt, 31 jaar, is geboren in Stedum en speelde bij De Noorderlingen, voor hij naar de Toneelacademie in Maastricht ging. Hij zit zelden zonder werk, en is daarmee het zoveelste succesproduct van de Groningse vooropleiding. Na zijn afstuderen in 2009 acteerde hij ruim drie jaar bij De Appel. Dit Haagse gezelschap sneuvelt nu door het verlies van zijn subsidie. „Ik vind het erg wat er gebeurt. Theater hoort altijd zelf naar nieuwe wegen te zoeken, maar een overheid moet zorg dragen voor een gezond cultuurklimaat. Cultuur is zó belangrijk voor de maatschappij.” Zoals het nu lijkt wordt Westkaai straks in de Stadsschouwburg als toneel op toneel gespeeld, dus met een flinke tribune gebouwd op de planken. Bolt: „De voorstelling komt op een vlakkevloertheater beter tot zijn recht, met de mensen er dicht bovenop. Zo is hij ook in De Paardenkathedraal gemaakt.” Westkaai ontving, op een enkele na, lovende tot laaiende recensies. Het stuk is geschreven door de Fransman Bernard-Marie Koltès. Het is, nu in handen van regisseur Thibaud Delpeut, een donker stuk, spelend rond een loods in een deplorabel havengebied, zonder toekomst, maar ook zonder kans om er weg te komen.
„Ik speel een kruimeldief vol duistere praktijken, de zoon van buitenlandse ouders, de kostwinner van het gezin. Op zeker moment komt er een zakenman in een peperdure Jaguar binnenrijden, die mislukt en wel op zoek is naar een geschikte plek voor een zelfmoordpoging. Hij heeft in dat donkere gebied een gids nodig. Dat ben ik.” De zakenman wordt gespeeld door Joep van der Geest. Hij is in Groningen en op Oerol bekend van de _Crashtest Ibsen_-reeks die Sarah Moeremans voor het NNT heeft gemaakt.
„Koltès kon indertijd niet bevroeden hoe actueel zijn stuk nu nog zou zijn”, zegt Bolt. „Racisme, immigratie, illegaliteit, het failliet van het kapitalisme – het is nog even urgent, en van nu.” Westkaai is Bolts derde theaterproject met Thibaud Delpeut, artistiek leider van Theater Utrecht. „Hij is een ongelofelijk inspirerende regisseur die altijd de juiste aanwijzingen aandraagt. Zijn achtergrond helpt hem daarbij. Hij heeft psychologie gestudeerd en weet zich razendsnel te verdiepen in zijn personages. Hij laat je op een bezielde manier nadenken over je rol.”
Bolt speelde bij de humoristische spektakelgroep YoungGangsters – waar zijn oude Noorderlingen-maatje Lotte Bos een van de regisseurs is – mee in When the shit hits the fan, een groot succes op Oerol in 2102. Dan is dit wel even wat anders. „Ik doe niet aan voorkeuren. Bij de keuze tussen ‘good guy’ of ‘bad guy’ valt die van acteurs vaak uit op de laatste, omdat zo’n rol lekker excentriek is te maken. Maar een goeie ‘good guy’ neerzetten is net zo interessant.”
En de kracht van Westkaai? „Die zit in eerste instantie in de taal van Koltès. In hoe hij alles heeft opgeschreven. Maar de kracht zit ook in de verborgen liefde voor elkaar, de onuitgesproken maar wel voelbare liefde, in hoe het lijkt alsof mensen niet met elkaar kunnen omgaan, maar uiteindelijk toch niet zonder elkaar kunnen.”

Westkaai door Theater Utrecht, dinsdag Stadsschouwburg Groningen, 20.15 uur, 22,50 euro (www.deoosterpoort.nl). Beef Mee!, 28/12 t/m 8/1, Plaats Melkema Huizinge, 12,50 (zie o.a. www.peergroup.nl)