Door Laura Roling gepubliceerd 29 september 2017
In een spotlight vertelt ‘Oom Max’, de hoofdpersoon van Casino Nonstop, in geuren en kleuren over de verschillende misvormingen en afwijkingen die hij in zijn leven heeft gezien. Max ziet, in tegenstelling tot de rest van de wereld, de schoonheid in mensen die ernstig afwijken van het normale. En even kijkt het publiek mee door zijn ogen.

De jonge regisseur Espen Hjort, die bij Theater Utrecht een talentontwikkelingstraject volgt, liet zich voor zijn eerste avondvullende voorstelling Casino Nonstop inspireren door een ver familielid, de joodse muzikant en impresario Max Lefko, die moest vluchten uit zijn geboorteland Oostenrijk en in Oslo terechtkwam. Na WOII richtte Lefko daar zijn Casino Non Stop Show op, een bijzondere vorm van variété met cabaret-acts, acrobaten, dans en muziek.

Over de manier waarop Lefko in Oslo terechtkwam is weinig bekend, en juist dit stuk in zijn geschiedenis hebben Hjort en tekstschrijver Simon Weeda geprobeerd in te vullen. Casino Nonstop is dan ook het vluchtverhaal van een man die droomt elders ‘wonderen’ (zoals hij Siamese tweelingen, misvormden en dwergen noemt) te vinden. Scènes waarin de oude Max vertelt over zijn leven en scènes uit het vluchtverhaal wisselen elkaar af.

Het is vooral in de scènes waarin Max (subliem gespeeld door Sanne den Hartogh) vertelt over de verschillende ‘wonderen’ die hij gezien heeft dat de voorstelling op zijn sterkst is. Het enthousiasme waarmee Den Hartogh in geuren en kleuren vertelt over een immens dikke vrouw met een gewei en een penetrante lichaamsgeur is onweerstaanbaar en laat het publiek zonder reserves meekijken.

Max wordt op zijn vlucht vergezeld door nachtclubdanseres Ava (levendig vertolkt door Mees Borgman). Ava heeft een misvorming op haar rug en dat trekt Max, liefhebber van het abnormale, aan. Ava deelt deze liefde voor afwijkingen niet: ze blijkt vatbaar voor nazistische rassentheorieën en bewondert juist roomblanke huiden met blond haar en blauwe ogen. Max en Ava lijken zodoende mijlenver uit elkaar te staan en het blijft onduidelijk wat hen bindt. Dat komt vooral doordat het karakter van Ava onvoldoende uitgediept wordt in de theatertekst: we komen te weinig over haar achtergrond te weten en wat haar drijft, waardoor de tragiek van het personage verloren gaat.

Bram van der Kelen kruipt in Casino Nonstop in de huid van maar liefst 10 personages, van stotterende paardensmokkelaar tot uitbundige danser en weet ieder karakter een eigen kleur te geven. Toch komen de verschillende onderdelen van het vluchtverhaal niet altijd even goed uit de verf. Soms is onduidelijk wat er precies speelt, zoals wanneer een grensbewaker bij een rivier smeergeld van het duo aanneemt maar de overtocht op het laatste moment om onduidelijke redenen alsnog afgeblazen wordt.

Ondanks dat er hier en daar wat blijft liggen, is Casino Nonstop een aangrijpende viering van het afwijkende en abnormale die kleur geven aan onze wereld.