Lodewijk de Boer schreef in ‘The Family’ een grimmige variatie op het gezelschapsspel ganzenbord. Toch laten de spelers zien dat ze van het knusse spel houden.

Door Kester Freriks

Nauwelijks meer dan een uur neemt de derde aflevering van The Family in beslag, het stuk waarmee Lodewijk de Boer in de jaren zeventig furore maakte. Het afbraakpand waarin Doc, Kil, Gina en Branka wonen raakt gaandeweg de vierdelige reeks nog meer in verval. De spelers en regisseur Casper Vandeputte van Theater Utrecht winnen aan theatrale lef. Hoogtepunt van deel 3 is het ganzenbord dat Doc (Sadettin Kirmiziyüz) en Kil (Sanne den Hartogh) met de onverwachte indringer Guus (Bram Van der Kelen) spelen. Dit knusse gezelschapsspel ontaardt in bijna-doodslag. „We maken je kapot”, treitert Den Hartogh terwijl hij vals speelt met de dobbelstenen en zijn tegenstander geld aftroggelt.

Onmiskenbaar schreef De Boer deze grimmige variatie op het bordspel met plezier. Hij hekelt het meest Hollandse waartegen zijn personages zich verzetten, en ook hebben ze er een verlangen naar: gezelligheid, saamhorigheid. Vooral Kil toont mooi die gespletenheid met angstige en tegelijk boze blikken, onaffe zinnen, uitbarstingen van radeloosheid.

Deze Guus is de ex van Branka, de nieuwe liefde van Doc. Hij komt verhaal halen bij Branka omdat hun zoon ziek is; zij moet voor hem zorgen. Als kort daarop de nieuwe liefde van Guus (Judith Noyons) haar flamboyante entree maakt, laat vooral de briljant acterende Den Hartogh zien dat er iets in zijn personage breekt: hij is bang voor elke inmenging van buitenaf. De emotionele wisselingen maken duidelijk dat het zogenaamd asociale gedrag van de familie helemaal niet het thema is, eerder overheerst de angst dat Doc, Kil en Gina eens verjaagd worden uit het ruïneuze bolwerk waarin ze zich verschansen. Iedereen die de deur opent, is een vijand die hun fragiele veiligheid bedreigt. Dat heeft Vandeputte schitterend gezien.

Gezien: 29/4 De Paardenkathedraal, Utrecht. Aldaar t/m 13/5.