Door Sander Janssens

Het begon in een lege loods, waar de broers Kil en Doc samen met hun zus Gina een felrood minibusje naar binnen rijden. In het tweede deel werd de sfeer al huiselijker, toen de boel verlicht werd door tientallen schemerlampen, zij het van dubieuze afkomst. Nu, in het derde deel, lijkt het afbraakpand zo waar ingericht, weliswaar met afgedankte, oude troep, maar toch. Het publiek zit er nu ook aan alle kanten omheen, en schotten maken de ruimte kleiner, intiemer.

We kennen ze inmiddels redelijk, de aso-familie waarmee Lodewijk de Boer begin jaren zeventig zijn naam als toneelschrijver vestigde. Er ging destijds elke maand een aflevering in première in De Brakke Grond, The Family werd een onverwachte theaterhit. Regisseur Casper Vandeputte huisvest de familieleden nu in het gestripte Theater de Paardenkathedraal, thuishonk van Theater Utrecht. De vaste acteursploeg wordt elke aflevering aangevuld met een of twee gastacteurs.

Nadat ze in aflevering 1 hun intrek in het leegstaande pand hadden genomen en tevergeefs een lening uit de illustere Cabotin (Mark Kraan) probeerden te slepen, kregen we in aflevering 2 een tipje van de psychologische sluier opgelicht. De komst van hun vermeende vader (René van ’t Hof) suggereerde al enkele plausibele verklaringen voor het doen en laten van Doc, Kil en Gina. In aflevering 3, die dit weekend in première ging, maken Guus (Bram Van der Kelen) en Della (Judith Noyons) hun opwachting.

Net als in de voorgaande delen verknoopt Vandeputte een vervreemdende theaterstijl met meer realistische fragmenten. Een en ander culmineert in het bizarre verjaardagsfeest van Docs vriendin Branka, waarin Vandeputte speelt met slow motion, in het felgekleurde glow in the dark-decor van Julian Maiwald. Aanstekelijk, maar ook wat te rommelig. Met de komst van Branka’s ex-vriend Guus en zijn verloofde laat Vandeputte de gemoederen hoog oplopen, maar de boel komt nog niet op scherp.

Daardoor zit ook nu de grootste kracht van The Family meer in het knappe spel, dan in opbouw en plot. Het is mooi hoe Sanne den Hartogh zijn personage Kil, naarmate de afleveringen vorderen, steeds minder psycho en steeds meer liefdevol laat zijn; Hannah van Lunteren is daardoor als oorspronkelijke nieuwkomer Branka steeds meer onderdeel in plaats van buitenstaander. Isabelle Houdtzagers is nog steeds adembenemend als getroebleerde en seksueel geobsedeerde Gina, die zich dierlijk – schouders gebogen, mond op slot – over de speelvloer begeeft. Sadettin Kırmızıyüz ten slotte, bungelt als Doc op het randje van sociale acceptatie, maar wordt – zowel door toedoen van zichzelf als zijn familieleden – keer op keer toch weer het maatschappelijke isolement ingesleurd. Heel even breekt hij, halverwege deze aflevering. Heel mooi.

Maar toch laat dit deel hetzelfde gevoel achter als de twee voorgaande afleveringen: de groep zet zich weliswaar af tegen de buitenwereld, maar de onderlinge strijd en pijn blijven schetsmatig en vervliegen te vaak in de chaos. De uitgesproken, expressieve figuren komen maar niet lijnrecht tegenover elkaar. Terwijl het stuk daar alle aanleiding tot geeft.

Ook lijkt aflevering 3 nog gehaaster dan de vorige twee; in een uurtje (inclusief pauze) is het weer gedaan. In dat uur zijn nauwelijks rustpunten. Ik kan me voorstellen dat dit deel binnen het kader van de hele feuilleton beter op zijn plek valt, maar als losse aflevering is het wel wat minimaal.