Door Theo de Jong

MEPPEL – Een huis kun je zien als een soort leegte, die geschapen wordt door de muren eromheen. Het gaat niet om de muren, maar om die leegte. Daarin kun je leven. Ook de voorstelling van La Musica II wordt gekenmerkt door leegte. En stilte. Het hele toneel is leeg, op een hokje na waar de muzikanten in zitten, een reusachtige belichtingslamp op de vloer en een kroonluchter boven het toneel. De muren zijn zwart, waardoor het toneel heel groot – en heel leeg – lijkt. Dit is de plaats waar Michel en Anne-Marie elkaar weer ontmoeten, een paar jaar na hun scheiding. Zij waren elkaars grote liefde, maar dat is om eigenlijk onverklaarbare redenen mislukt. Dat neemt niet weg dat zij nog steeds elkaars grote liefde zijn en altijd zullen blijven, ook al heeft Michel inmiddels een jong vriendinnetje en heeft Anne-Marie een hele serie minnaars achter de rug en gaat zij nu trouwen met een man met wie zij naar Amerika vertrekt. Omdat zij niet meer met hun grote liefde kunnen leven, leven ze met een leegte. Iedere dag.

Spanning
Marguerite Duras is niet een schrijfster die gauw tevreden is met antwoorden op de vragen die zij zelf oproept. Is dat misschien juist wat zij willen, leven met die leegte? Treurig worden is niet erg, zegt Michel. De tegenstellingen horen bij elkaar. Ook hun gesprek bestaat voor een heel groot deel uit stiltes, uit dingen die zij niet zeggen. Uit leegtes. Je hebt fenomenale acteurs nodig die zoiets waar kunnen maken, die in die lange stiltes de spanning vast kunnen houden. Ariane Schluter en Peter Blok slagen daar grandioos in. In het begin cirkelen zij op grote afstand om elkaar heen. Als zij even een hand op zijn arm legt, slaat hij die driftig van zich af. Toch trekt de magneet van de liefde hen steeds meer naar elkaar toe. Peter Blok is een soort ziedend vat dat ieder moment kan ontploffen, ook als hij doodstil staat, met zijn handen in zijn zak. Ariane Schluter neigt altijd al een beetje naar het cerebrale met die gevoileerde stem van haar, maar dat komt hier goed uit. Op een of twee momenten schiet de emotie plotseling in haar stem en dan klinkt er een haast vulgaire schelheid in door. Hun timing van al die intrigerende stiltes waarin je als toeschouwer met hen mee gaat denken is feilloos. Het is hogeschool acteren van de bovenste plank, die je de hele voorstelling door op het puntje van je stoel houdt. Afgezien van wat gehoest was de zaal dan ook muisstil.
Het spel werd zo nu en dan begeleid en soms onderbroken door muziek van het Rosa Ensemble. Moderne piep-en-knarsmuziek, die weliswaar het chaotische liefdesleven van Michel en Anne-Marie illustreerde, maar daar niet als een zelfstandige kracht naast of tegenover kon staan.
Marguerite Duras, vooral bekend geworden door de film Hiroshima mon amour, schreef La Musica oorspronkelijk in 1965. Twintig jaar later – zij was toen 71 – herschreef zij dit stuk en dat werd dus La Musica II. Het rijpingsproces is er aan af te zien. Duras mijdt in deze nieuwe versie onnodig gepsychologiseer en het al te persoonlijke. Ze schrijft in wezen niet over deze Michel en deze Anne-Marie, maar over iedereen die een grote definitieve liefde heeft zien mislukken. Ze gebruikt daarvoor eenvoudige zinnen, duidelijke taal, onwrikbaar als de muren die de leegte creëren waarin wij kunnen leven.